W drodze do Ruki - nieprzewidywalna Rukatunturi

Po pełnej dramaturgii i niespodziewanych wydarzeń inauguracji nowego sezonu w Wiśle, światowa czołówka przenosi się do Finlandii. Kolejnym przystankiem w pucharowym kalendarzu jest skocznia Rukatunturi nieopodal Kuusamo, na której w ostatnich latach karty często rozdawała kapryśna pogoda.

Do Ruki jako lider Pucharu Świata przyjedzie Norweg, Daniel Andre Tande. Zwycięzca z Wisły przejął żółty plastron po raz pierwszy od 1053 dni, czyli od 6 stycznia 2017 roku i zawodów w Bischofshofen. Był to zarazem konkurs, w którym obecny mistrz świata w lotach stracił szansę na triumf w 65. Turnieju Czterech Skoczni po nieudanym drugim skoku, gdzie desperacko ratował się przed upadkiem. Teraz podopieczny Alexandra Stoeckla, który latem zmagał się z urazem kolana, będzie bronił w Finlandii pozycji lidera klasyfikacji generalnej.

Zawody rozgrywane niedaleko koła podbiegunowego mają swoje miejsce w pucharowym kalendarzu od wielu lat. To właśnie niedaleko Kuusamo skoczkowie często w ostatnich latach inaugurowali zmagania w sezonie zimowym (2002-2011 oraz 2016). Pierwszy raz obiekt Rukatunturi gościł uczestników Pucharu Świata już w sezonie 1996/1997. Najlepsi okazali się wówczas Takanobu Okabe i Primož Peterka.

Słoweniec odgrywał także kluczową rolę w następnych konkursach, rozgrywanych zimą 2002 roku. Dwukrotny zdobywca Kryształowej Kuli zajął 1. i 3. pozycję. Najbardziej w pamięci kibiców z tej rywalizacji mogły zapaść warunki atmosferyczne – mróz sięgający blisko trzydziestu stopni poniżej zera – czy nieudane występy Svena Hannawalda. Dwukrotny mistrz świata w lotach w żadnym z konkursów nie zdobył punktów, a w drugim z nich skoczył zaledwie 58 metrów.

Podczas tamtych zawodów byliśmy także świadkami wielu skoków poza granicę 140. metra. Drugie miejsce w inaugurującym sezon konkursie, lotem na 144. metr, wyskakał Adam Małysz. Tego samego dnia Sigurd Pettersen pobił rekord obiektu w Ruce, lądując dwa metry dalej od „Orła z Wisły”.

Skocznia K-120 pokazywała w późniejszych latach także swoją nieprzewidywalną, mroczniejszą twarz. Często konkursy na Rukatunturi były bardzo loteryjne, a kilkukrotnie nawet odwoływane. W związku z bardzo zmienną aurą, dochodziło do wielu niespodzianek albo groźnie wyglądających wypadków na skoczni.

Upadek Morgensterna

Pierwszy konkurs sezonu 2003/2004 wygrał Matti Hautamaeki przed Adamem Małyszem i Veli-Mattim Lindstroemem. Zawody odbywające się dzień później miały już bardziej dramatyczny przebieg. Upadki zaliczyli w nich Andreas Kofler i Thomas Morgenstern. Wypadek młodszego z nich wyglądał makabrycznie i zapadł w pamięci kibicom skoków narciarskich. 17-letni wówczas „Morgi” po wyjściu z progu skierował narty bardzo mocno do przodu. W wyniku podmuchu przekoziołkował w powietrzu i upadł na bulę Rukatunturi, uderzając z dużym impetem kręgosłupem w zeskok. Konkurs natychmiast został przerwany, a później przełożony na następny dzień. Wydawało się, że ten upadek zakończy świetnie zapowiadającą się wtedy karierę Austriaka.

Na szczęście skończyło się tylko na stłuczeniach oraz złamanym palcu, a Morgenstern powrócił do rywalizacji kilka tygodni później w wielkim stylu, zajmując 2. lokatę w otwierającym Turniej Czterech Skoczni, konkursie w Oberstdorfie. W kolejnych latach stał się skoczkiem światowej klasy, zdobywając tytuł mistrza olimpijskiego na dużej skoczni w Pragelato, mistrza świata na normalnej skoczni w Oslo. Oprócz tego triumfował w Turnieju Czterech Skoczni oraz dwukrotnie stał na pierwszym miejscu klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. W swojej karierze wygrał też w 2007 roku w Ruce, a łącznie plasował się tam czterokrotnie na podium pucharowych zawodów.

Wietrzna loteria

Premierowy konkurs sezonu 2006/2007, organizowany 24 listopada 2006 roku, został storpedowany przez gęsto padający śnieg i fatalne warunki atmosferyczne, które uniemożliwiły rozegranie konkursu w sprawiedliwy sposób. Szczególnie boleśnie przekonali się o tym zawodnicy czołowej piętnastki poprzedniej edycji Pucharu Świata. Tylko dwóm z nich – Thomasowi Morgensternowi (22. miejsce) i Mattiemu Hautamaekiemu (28. lokata) – udało się zdobyć punkty na Ruktunturi. Bardzo krótkie skoki oddawali między innymi Michael Uhrmann (67,5 metra), Roar Ljoekelsoey (71 metrów) czy Andreas Kofler (82 metry).

Przed upadkiem bronił się Janne Ahonen (skok na odległość 90 metrów), który tuż przed wyjściem z progu omal nie stracił równowagi z powodu zalegającego śniegu w torach najazdowych. Nagromadzony puch znacząco obniżył prędkości osiągane na rozbiegu przez skoczków. Miejsce poza czołową „30” zajął Adam Małysz (106 metrów, 34. pozycja). Czterokrotny zdobywca Kryształowej Kuli mówił po konkursie, że „do takich zawodów nie można dopuszczać”, a takie warunki, w jakich rywalizowali skoczkowie, „wypaczały rezultaty”. Natomiast ówczesny trener polskiej kadry, Hannu Lepistoe, stwierdził: - W mojej karierze nie zdarzyło się jeszcze coś takiego, aby jury podjęło taką decyzję, złą decyzję. Ostatni zawodnicy nie mieli żadnych możliwości skoczyć normalnie.

Konkurs wygrał niespodziewanie Fin Arttu Lappi, przed Simonem Ammannem i debiutującym wówczas w Pucharze Świata, Norwegiem Andersem Jacobsenem. Drugi konkurs odwołano z powodu silnego wiatru.

Pech Adama Małysza

Adamowi Małyszowi nie udało się ani razu wygrać zawodów w Ruce – trzykrotnie był na drugim miejscu. Niesprzyjające warunki pozbawiły go szans na kolejne podium w 2006 roku, a trzy lata później uniemożliwiły mu start w konkursie głównym. W kwalifikacjach do konkursu indywidualnego, czterokrotny medalista olimpijski otrzymał sygnał do startu w czasie bardzo silnego wiatru z tyłu skoczni. Polak oddał skok na odległość 101 metrów i zajął 43. miejsce, nie kwalifikując się do zawodów. Skoczek z Wisły powetował sobie to niepowodzenie, spisując się fenomenalnie w zmaganiach drużynowych. Dzięki próbom na 141,5 oraz 143 metry, Małysz był jednym z najlepszych zawodników tego konkursu, a kadra Łukasza Kruczka ukończyła rywalizację na 5. pozycji.

Rekordy Pucharu Świata w Ruce

Zawody w Ruce były także konkursami, gdzie ustanawiano kilka ciekawych osiągnięć i rekordów, również w historii całego cyklu Pucharu Świata.

• 331,2 pkt. – to najwyższa nota w historii uzyskana przez jednego skoczka w konkursie Pucharu Świata na dużej skoczni. Uzyskał ją 28 listopada 2010 roku triumfator zawodów na Rukatunturi, Andreas Kofler. Reprezentant Austrii oddał skoki na odległość 145,5 oraz 143,5 metra. Drugi był Thomas Morgenstern, którego nota – 328,3 pkt. – to druga najwyższa liczba punktów zdobyta w pucharowych zawodach na dużej skoczni.

• 42 lata, 5 miesięcy i 23 dni – w tym wieku Noriaki Kasai wygrał 29 listopada 2014 roku konkurs w Ruce. Była to 17. wiktoria słynnego Japończyka w pucharowej rywalizacji, dzięki czemu umocnił się na liście najstarszych triumfatorów zawodów Pucharu Świata. Kasai wygrał ten konkurs ex aequo ze Szwajcarem, Simonem Ammannem.

• 4 – tyle konkursów w Ruce nie doszło do skutku. Miało to miejsce w 2006, 2013 i dwukrotnie w 2015 roku. Za każdym razem były to zawody indywidualne. Częściej do rywalizacji nie dochodziło w XXI wieku tylko w czeskim mieście Harrachov (na skoczni K125 oraz K185).

• 22 – tyle razy w zawodach Pucharu Świata w Ruce wystąpił… Noriaki Kasai. Wicemistrz olimpijski z dużej skoczni w Soczi opuścił tylko 3 konkursy indywidualne, mające miejsce nieopodal Kuusamo.

• 1231,4 pkt. – nota Austriaków w wygranym przez nich konkursie drużynowym w sezonie 2010/2011 to największa liczba punktów zdobyta przez jeden zespół w rywalizacji drużynowej na skoczni innej niż mamucia.

Na Rukatunturi wielokrotnie rozgrywano również konkursy drużynowe. Najczęściej, bo trzykrotnie wygrywali Austriacy. Dwa zwycięstwa odnieśli Norwegowie, a raz na najwyższym stopniu podium w Ruce stanęli reprezentanci Niemiec i Finlandii. Polskim skoczkom dotychczas ani razu nie udało się zająć miejsca w pierwszej trójce rywalizacji zespołowej. W 2017 roku, Biało-Czerwoni byli na 6. pozycji, mimo dyskwalifikacji Piotra Żyły w pierwszej serii. Gdyby nie to, to przy solidnym skoku wiślanina, jaki zaprezentował w drugiej kolejce – 132 metry – z pewnością nasza kadra biłaby się o miejsce w pierwszej trójce.

W tegorocznych zmaganiach na Rukatunturi zobaczymy 7 Polaków. Trener Michal Doležal desygnował do startu Kamila Stocha, Dawida Kubackiego, Macieja Kota, Stefana Hulę, Jakuba Wolnego, Piotra Żyłę oraz Klemensa Murańkę.

PROGRAM ZAWODÓW:

Piątek, 29.11.2019

12:00 - Odprawa techniczna

16:00 - Oficjalny trening

18:00 - Kwalifikacje

Sobota, 30.11.2019

15:00 - Seria próbna

16:30 - Pierwsza seria konkursowa

Niedziela, 01.12.2019

14:45 - Kwalifikacje

16:30 - Pierwsza seria konkursowa