40-te urodziny Mattiego Nykaenena

[strona=1]

Najlepszy skoczek wszechczasów. Zdobył najwięcej medali w historii skoków narciarskich - 13 medali indywidualnych na Zimowych Igrzyskach i Mistrzostwach Świata i do dzisiaj żaden skoczek nie może się pochwalić takim wynikiem. Gdy był w swojej najwyższej formie wygrywał z kim chciał i jak chciał. Potem miał wielkie problemy z samym sobą, które nasiliły się po zakończeniu kariery sportowej. Niedługo skończy 40 lat i, jak podają media, wydaje książkę "Pozdrowienia z piekła", będącą sportowym credo tego niezwykłego sportowca.

Nykaenen jest też jedynym skoczkiem w historii, który trzykrotnie zwyciężał w konkursach indywidualnych na olimpiadach (w Sarajewie i Calgary), zdobył 5 medali mistrzostw świata w lotach, 4 razy zwyciężał w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. Dwukrotnie zwyciężał w Turnieju Czterech Skoczni. Jest też absolutnym rekordzistą jeśli chodzi o ilość zwycięstw w Pucharze Świata - odniósł ich 46. W latach sportowej kariery ważył 60 kg przy wzroście 174 cm.
Warto dodać, że Matti skakał ciekawym stylem, jakby przekręcając narty w locie lekko na prawą stronę przez co zwiększał płaszczyznę lotu. Największe triumfy sportowe święcił w latach 1982 - 1990. Wszyscy znawcy narciarstwa są zgodni, że był największym talentem w historii dyscypliny skoków narciarskich. Prasa sportowa całego świata wprost zachwycała się stylem jego skoków i sposobem w jakim potrafił pokonać rywali. Toczył fantastyczne pojedynki na skoczniach świata z Jensem Weissflogiem i innymi utytułowanymi skoczkami.

Po raz pierwszy w Sarajewie podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1984 r. 12 lutego 1984 r. odbył się konkurs skoków na obiekcie K 70 Male Polje na Igmanie. Po pierwszej kolejce i skoku na 91 m prowadził Nykaenen (otrzymał noty sędziowskie 17, 18, 17,5, 17, 18 pkt). Zaraz za mistrzem z Finlandii był Weissflog (skok na 90 m). W drugiej serii Weissflog oddał skok na 87 m i wydawało się, że Nykaenen ma medal w kieszeni, gdyż wszyscy spodziewali się, że skoczy kilka metrów dalej. Tak się jednak nie stało. Matti miał "tylko" 84 m i zajął drugie miejsce z notą 214 pkt., do Jensa Weissfloga stracił 1,2 pkt, czyli ok. 1 metra. Trzeci w tych zmaganiach był kolejny z Finów, Jari Puikkonen.
Na dużej skoczni Nykaenen pokazał, kto rządzi na Male Polje. Był absolutnie poza zasięgiem sportowym swoich rywali, którzy, tak naprawdę, byli tłem skoków fenomenalnego Fina. Długości 116 i 111 m i nota 231,2 pkt dały Mattiemu złoty medal. Weissflog stracił doń aż 17,5 pkt, a trzeci Ploc prawie 30 pkt!.

[strona=2]
Kolejne pojedynki Nykaenena z rywalami miały miejsce podczas Zimowych Igrzysk w Calgary (1988). To, co osiągnął na obiekcie olimpijskim nie udało się później nikomu - Matti wywalczył trzy złote medale.
Na średnim obiekcie po dwóch równych skokach na 89,5 wygrał zdecydowanie (jego skoki były najdłuższymi w konkursie) przed zawodnikami czechosłowackimi: Plocem i Malcem. Na dużej skoczni w czasie konkursu wiał wiatr, ale i on był sprzymierzeńcem Fina. W pierwszym skoku ustanowił rekord skoczni - 118, 5 m, a w drugim osiągnął 107 m. Drugi w kolejności, Norweg Johnson stracił do Fina aż 16 pkt. Trzeci był Jugosłowianin Dabelak.

Te dwa opisane olimpijskie konkursy były największymi sukcesami sportowymi Nykaenena do których dodał trzeci złoty medal olimpijski w drużynie. Zespół fińskich skoczków był w tym okresie zupełnie nie do pokonania skoro na kolejnych 5 wielkich imprezach: 3 razy na mistrzostwach świata i dwukrotnie na olimpiadach nikomu nie udało się pokonać "latających Finów".

Potem zaczęły się problemy z życiem rodzinnym, rozwiódł się z żoną. W sezonie poolimpijskim 1988/89 Nykaenen był już słabszy, ale nadal potrafił wszystkich znawców narciarstwa, a przede wszystkim sportowych kibiców zachwycić pięknymi skokami jak np. w Garmisch-Partenkirchen na skoczni olimpijskiej. Ale coraz częściej skakał po prostu średnio. Na Mistrzostwach Świata w Lahti był trzeci na średniej skoczni i chciał powalczyć o złoto na skoczni dużej K 90. Po pierwszej serii był czwarty i liczył na atak w drugiej. Niestety z powodu wiatru, jak to często bywa w Lahti, konkursu nie dokończono i zaliczono wyniki tylko z pierwszej serii. Za to zdobył złoto w konkursie drużynowym (Finowie skakali w składzie: Puikkonen, Nykaenen, Nikkola i Laakkonen).

W kolejnym sezonie Nykaenen skakał jeszcze słabiej. Wobec braków w treningu domagał się zmiany trenera. Szukał winy we wszystkim i we wszystkich, tylko nie w sobie. Działa się na oczach tysięcy jedna z większych tragedii w historii sportu. W przepaść nicości i zapomnienia staczał się z coraz większą szybkością skoczek wszechczasów. Rok później Nykaenen znalazł miejsce w reprezentacji Finlandii na Mistrzostwa Świata w Val di Fiemme, ale wypadł fatalnie.

Po latach triumfów przyszły te gorsze i Nykaenen miał ogromne problemy z samym sobą, które nasiliły się po zakończeniu kariery. Doszło do tego, że chciał sprzedać swoje olimpijskie medale, które ostatecznie zakupiło Muzeum w Helsinkach. Jest też ostatnim oficjalnym rekordzistą świata w długości skoku - 191 m, gdyż od czasów jego skoku międzynarodowa federacja FIS nie uznaje dłuższych skoków. Jedyny dotąd zawodnik w historii skoków, który czterokrotnie zdobył Puchar Świata.

Najważniejsze inne wyniki sportowe w międzynarodowych zawodach:

Salpauselkä: 1981 - 6,2, 1982 - 4, 2, 1983 - 9,3, 1984 - 1,1, 1985 - 1, 2, 1986 - 1,1, 1, 1988 - 1, 1, 1989 - 4, 3, 8 zwycięstw. Ounasvaara: 1981 - 1, 1982 - 1, 1984 - 1, Ruka: 1980 - 8, 1982 - 6, 1984 - 1, Holmenkollen: 1982 - 28, 30, 1983 - 17, 1985 - 1. Wielokrotny zwycięzca zawodów w skokach w Falun: 1983, 1987 r. Najlepszy skoczek wszechczasów.

17.07.2003r. Matti skończył 40 rok swojego życia i oby znalazł w nim prawdziwe wartości, które wreszcie wytyczą życiową drogę tego człowieka, który urodził się z umiejętnością skakania na nartach.

Zwycięstwa Mattiego Nykaenena w Pucharze Świata:

1. Oberstdorf (RFN) - 30.12. 1981 r. 1. Nykaenen, 2. Deckert, 3. Prosser
2. Oslo (Norwegia) - 28.02. 1982 r. 1. Nykaenen, 2. Hansson, 3. Kogler
3. Kulm (Austria) - 12.03. 1982 r. 1. Nykaenen, 2. Neuper, 3. Felder
4. Cortina (Włochy) - 18.12. 1982 r. 1. Nykaenen, 2. Hansson, 3. Bergerud
5. Innsbruck (Austria) - 4.01. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Bulau
6. Lake Placid (USA) - 15.01. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Kogler, 3. Hastings
7. Lake Placid (USA) - 16. 01. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Kogler, 3. Braaten
8. Thunder Bay (Kanada) - 23.01.1983 r. 1. Nykaenen, 2. Bulau, Hansson
9. Vikersund (Norwegia) - 18.02. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Wallner, Ploc
10. Vikersund (Norwegia) - 19.02.1983 r. 1. Nykaenen, 2. Bulau, 3. Ylipulli
11. Vikersund (Norwegia) - 20.02. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Hansson, 3. Ploc
12. Falun (Szwecja) - 27.02.1983 r. 1. Nykaenen, 2. Kogler, 3.Bremseth
13. Planica (Słowenia) - 26.03. 1983 r. 1. Nykaenen, 2. Ulaga, 3. Hansson
14. Sarajewo (Jugosławia) - 18.02. 1984 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Ploc
15. Lahti (Finlandia) - 2.03. 1984 r. 1. Nykaenen, 2. Puikkonen, 3. Bauer
16. Lahti (Finlandia) - 4.03. 1984 r. 1. Nykaenen, 2. Puikkonen, 3. Ploc
17. Oberstdorf (Niemcy) -17.03. 1984 r. 1. Nykaenen, 2. Ploc, 3. Weissflog
18. Oberstdorf (Niemcy) - 18.03. 1984 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Ploc
19. Innsbruck (Austria) - 4.01. 1985 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Ploc
20. Sapporo (Japonia) - 9.02. 1985 r. 1. Nykaenen, 2. Dluhos, 3. Bergerud
21. Lahti (Finlandia) - 1.03. 1985 r. 1. Nykaenen, 2. Ploc, 3. Holland
22. Oslo (Norwegia) - 10.03. 1985 r. 1. Nykaenen, 2.Wiegele, 3. Balanche
23. Szczyrbskie Pleso (Czechosłowacja)- 23.03. 1985 r. 1. Nykaenen, 2. Schallert, 3. Opaas
24. Szczyrbskie Pleso (Czechosłowacja) - 24.03. 1985 r. 1. Nykaenen, 2. Vettori, 3. Schallert
25. Harrachov (Czechy) - 11.01. 1986 r. 1. Nykaenen, Vettori, 3. Parma
26. Klingenthal (DDR) - 17.01. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Ulaga, 3. Karetnikow
27. Sapporo (Japonia) - 25.01. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Dluhos, 3. Ploc
28. Sapporo (Japonia) - 26.01. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Vettori, 3. Parma
29. Lahti (Finlandia) - 1.03. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Puikkonen, 3. Vettori
30. Lahti (Finlandia) - 2.03. 1986 r. 1. Nykaenen, Suorsa, 3. Parma
31. Planica (Słowenia) - 22.03. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Felder, 3. Neulandtner
32. Thunder Bay (Kanada) - 7.12. 1986 r. 1. Nykaenen, 2. Klauser, 3. Opaas
33. Lahti (Finlandia) - 1.03. 1987 r. 1. Nykaenen, 2. Ylipulli, 3. Vettori
34. Falun (Szwecja) - 8.03. 1987 r. 1. Nykaenen, 2. Suorsa, 3. Felder
35. Thunder Bay (Kanada) - 5.12. 1987 r. 1. Nykaenen, 2. Ploc, 3. Vettori
36. Thunder Bay (Kanada)- 6.12. 1987 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Opaas
37. Sapporo (Japonia) - 19.12. 1987 r. 1. Nykaenen, 2. Schuster, 3. Svagerko
38. Sapporo (Japonia) - 20. 12. 1987r. 1. Nykaenen, 2. Parma, 3. Tallberg
39. Garmisch-Partenkirchen (Niemcy) - 1.01. 1988 r. 1. Nykaenen, 2. Tallberg, 3. Weissflog
40. Innsbruck (Austria) - 3.01. 1988 r. 1. Nykaenen, 2. Bauer, 3. Weissflog
41. Bischofshofen (Austria) - 6.01.1988 r. 1. Nykaenen, 2. Ulaga, 3. Eidhammer
42. St. Moritz (Szwajcaria) - 20.01. 1988 r. 1. Nykaenen, 2. Johnsen, 3. Lederer
43. Lahti (Finlandia) - 4.03. 1988 r. 1. Nykaenen, 2. Bokloev, 3. Johnsen
44. Lahti (Finlandia) - 6. 03.1988 r. 1. Nykaenen, 2. Bokloev, 3. Johnsen
45. Sapporo (Japonia) - 17.12. 1988 r. 1. Nykaenen, 2. Thoma, 3. Braaten
46. Garmisch-Partenkirchen (Niemcy) - 1.01.1989 r. 1. Nykaenen, 2. Weissflog, 3. Laakkonen