Zasady Pucharu Świata w Skokach

[strona=1]

Puchar Świata w skokach narciarskich

jest to trofeum, o które przez cały sezon( mniej więcej od połowy listopada do połowy marca następnego roku) walczą skoczkowie z kilkunastu państw Europy, Azji oraz Ameryki Północnej. W ramach tej rywalizacji rozgrywane są punktowane konkursy indywidualne w skokach oraz lotach narciarskich(przy czym istnieje też osobna nagroda za loty). Każdemu z nich patronuje

Międzynarodowa Federacja Narciarska( FIS)

, dbając by odbywały się one zgodnie z ustalonymi przez nią i zapisanymi w regulaminie przepisami. W sezonie odbywa się przeszło 20 konkursów. Puchar zdobywa skoczek, który zdobędzie w sezonie najwięcej punktów spośród wszystkich zawodników walczących o tę prestiżową nagrodę.

Aby konkurs mógł się odbyć, musi w nim być reprezentowanych co najmniej 8 Narodowych Związków Narciarskich. Każdy z nich może wystawić do kwalifikacji najwyżej 8 skoczków. Specjalnym przywilejem związku organizującego bieżący konkurs jest możliwość wystawienia aż 18 kadrowiczów.
Do udziału w rywalizacji nie dopuszcza się skoczków zupełnie niedoświadczonych. Zdobycie w swojej karierze choć 1 punktu w Pucharze Świata, Letnim Grand Prix czy Pucharze Kontynentalnym( w trwającym lub zeszłym sezonie) to minimum wymagań jakie musi spełnić zawodnik.
O miejscu jakie zajmie skoczek w konkursie decyduje ilość punktów zdobytych w dwóch seriach konkursowych. Punkty otrzymuje się za odległość oraz styl. Pierwsze miejsce zajmuje oczywiście ten skoczek, który po oddaniu dwóch skoków będzie ich posiadał najwięcej.
Wyjściową notą za odległość jest 60 punktów. Skoczek otrzymuje ją jeśli wyląduje dokładnie w punkcie K. W zależności od usytuowania punktu K ( czyli wielkości skoczni), za każdy osiągnięty metr ponad niego dodaje się, a za każdy metr poniżej odejmuje odpowiednią ilość punktów. Zależności te przedstawiają się następująco:

Punkt K	Punkty/ metr
20 do 24	4, 8
25 do 29	4, 4
30 do 34	4
35 do 39	3, 6
40 do 49	3, 2
50 do 59	2, 8
60 do 69	2, 4
70 do 79	2, 2
80 do 89	2
100 do 120	1, 8
145 do 185	1, 2

Najdłuższy skok człowieka na nartach oddał Andreas Goldberger na skoczni w Planicy. O 40 metrów przekroczył on punkt K(185)- wylądował na 225 metrze. Tak więc do 60 punktów dodano mu 40 razy 1, 2 punktu. Całkowity rezultat za samą odległość wyniósł 60+ 40^1, 2= 108 punktów.

Styl skoku ocenia 5 sędziów. Każdy z nich może przyznać najwyżej 20 punktów. Jednak aby końcowa decyzja była jak najbardziej spójna i jednogłośna, spośród pięciu dwie skrajne noty, czyli najlepsza i najgorsza, są odrzucane i sumuje się jedynie trzy noty. Tak więc za styl skoczek może otrzymać maksymalnie 60 punktów, jednak oznacza to oddanie idealnego skoku, a to zdarza się niezwykle rzadko.
Trzydziestu najlepszych skoczków konkursu( czyli takich, którzy znaleźli się w drugiej rundzie) za zajęte miejsca otrzymuje następującą ilość punktów:

Miejsce	Punkty	Miejsce	Punkty
1	100	16	15
2	80	17	14
3	60	18	13
4	50	19	12
5	45	20	11
6	40	21	10
7	36	22	9
8	32	23	8
9	29	24	7
10	26	25	6
11	24	26	5
12	22	27	4
13	20	28	3
14	18	29	2
15	16	30	1

To właśnie suma punktów za miejsca ze odbytych konkursów stanowi podstawę klasyfikacji Pucharu Świata. Jej aktualny lider w oficjalnym treningu, w zawodach oraz w czasie oficjalnych uroczystości i prezentacji ma na sobie żółtą koszulkę.
Ostateczny zwycięzca otrzymuje trofeum w postaci Wielkiej Kryształowej Kuli. Uroczysta ceremonia jej wręczenia odbywa się zaraz po finale Pucharu Świata czyli ostatnim konkursie sezonu.
.

 

JAK WYGLĄDAJĄ ZAWODY O PUCHAR ŚWIATA?

Aby zawodnicy mogli skakać, publiczność oglądać konkurs, a komentatorzy relacjonować go dla telewidzów, potrzeba osób, które będą nadzorować przebieg konkursu. Przy każdych zawodach skoków narciarskich rozgrywanym w ramach Pucharu Świata pracuje duża liczba wysokich urzędników delegowanych przez FIS.
Na barkach dyrektora zawodów spoczywa odpowiedzialność za prawidłowy ich przebieg. Nieustannie czuwający nad przestrzeganiem przepisów oraz nad odpowiednim zgraniem poszczególnych etapów zawodów, jest kluczową postacią w podejmowaniu wszelkich decyzji( np. przerwanie konkursu, obniżenie rozbiegu). Od 1992 roku w roli tej w czasie każdego konkursu występuje fisowski dyrektor do spraw skoków, Walter Hofer. Bardzo często pokazują go kamery- a to na platformie trenerskiej z krótkofalówką, a to przy osobiście mierzącego długość nart skoczkowi.
Delegat techniczny konkursu posiada funkcję kontrolną. Jest wysłannikiem FIS, który przed zawodami, w ich trakcie oraz po zakończeniu przeprowadza inspekcję infrastruktury( m.in. stan skoczni, działanie sygnalizacji startowej) oraz ich organizację( np. łączność z mediami) i przyznaje za nie punkty. Zaraz po zakończeniu uroczystości dekoracyjnej wysyła federacji zawierające komentarze i uwagi sprawozdanie w formie raportu, które może w przyszłości zadecydować o ponownym przyznaniu danemu związkowi narciarskiemu organizacji konkursu o Puchar Świata.

 

[strona=2]

Szef zawodów odpowiada całość przygotowania technicznego i administracyjnego zawodów, a więc przewodniczy pracy wszystkich urzędników, kontroluje ją oraz monitoruje.
Sekretarz zawodów pełni rolę sekretarza jury, przyjmuje protesty, przygotowuje dla innych urzędników wszelkie potrzebne im formularze, listy( np. startowe, z rezultatami), tabele, rozkłady, jak również biuletyny informacyjne dla mediów.
Odpowiedzialny za przygotowanie skoczni jej szef w czasie treningów i zawodów dostarcza informacji na temat warunków panujących na obiekcie i jego aktualnego stanu.
Do zadań szefa pomiaru odległości należy prawidłowe ułożenie oznaczeń wyznaczających dystans oraz nadzór pracy personelu zajmującego się jego odczytywaniem.
Szef kalkulacji razem z asystentami w możliwie najkrótszym czasie zbiera, sumuje i klasyfikuje wszystkie punkty.
Steward pilnuje, aby osoby nie związane z organizacją konkursu znajdowały się w bezpiecznej odległości od skoczni oraz nie zakłócały przebiegu konkursu wchodząc na przykład na wieżę sędziowską czy platformę dla trenerów. Przed konkursem sprawdza, czy został wyznaczony obszar dla dziennikarzy i fotografów, upewnia się czy wejścia, trybuny itd. są odpowiednio oznaczone, odgrodzone i ustawione w dobrym szyku; ponadto stoi na starcie i odpowiada na pytania skoczka, nie mogąc jednak udzielać mu jakiejkolwiek technicznej pomocy
Szef techniczny czuwa nad prawidłowym działaniem wszystkich technicznych systemów i urządzeń, takich jak np. urządzenia do pomiaru odległości, wiatru, elektroniczne tablice.
Szef wyposażenia zaopatruje szefa zawodów w potrzebny sprzęt; przed konkursem sprawdza czy wszystkie potrzebne narzędzia i sprzęt, które będą mogły być użyteczne w jego trakcie znajdują się pod ręką.
Szef służb pierwszej pomocy w razie potrzeby odpowiada za udzielenie pierwszej pomocy każdej potrzebującej osobie obecnej na zawodach( od sportowców, przez urzędników, po widzów)- w szczególnie groźnych przypadkach łącznie z dowiezieniem jej do szpitala.
Starterzy pilnują, żeby skoczkowie startowali z wyznaczonego miejsca, w odpowiednim szyku i czasie oraz aby żadna nieupoważniona osoba nie znalazłą się na starcie lub w jego pobliżu.
Szef rozbiegu jest odpowiedzialny za przygotowanie startu i rozbiegu, którego długość kontroluje podczas całego konkursu. Jeśli któryś z zawodników upadnie na rozbiegu lub napotka na nim jakąś przeszkodę, jury wydaje decyzję o ewentualnej powtórce skoku po zasięgnięciu informacji właśnie u szefa rozbiegu.
Szef zeskoku zajmuje się odpowiednim przygotowaniem zeskoku oraz dojazdu, czyli przede wszystkim jego ubiciem za pomocą nart (alpejskich) lub maszyn.
Ważną, aczkolwiek niewdzięczna rolę odgrywają w konkursie przedskoczkowie. Oddają oni bowiem skoki w przypadku zaistnienia w konkursie pewnych nieprawidłowości, jak na przykład zmiany warunków pogodowych, odśnieżając tym samym rozbieg oraz pomagając ustalić czy ma on odpowiednią długość. O ilości przedskoczków w konkursie oraz o tym, kiedy będą oni skakać decyduje ich szef.
Skład jury tworzą dyrektor zawodów, delegat techniczny oraz ich asystenci, jak i szef konkursu.
Z zawodnikami podróżują nie tylko trenerzy ale również psycholodzy, fizjolodzy a czasami nawet drużyna medyczna.

Zawody składają się z następujących części:
- oficjalny trening( 2 serie)
- kwalifikacje
- seria próbna( nieobowiązkowa)
- 2 serie konkursowe
Trening odbywa się zwykle około 24 godziny przed konkursem. Gdy udział w konkursie deklaruje znacznie więcej niż 50 skoczków( dopuszczalna liczba zawodników, czasem nieznacznie przekraczana), zwykle następnego dnia przeprowadza się kwalifikacje. Z uczestnictwa w nich zwolnieni są zawodnicy aktualnie plasujący się w pierwszej piętnastce rankingu Pucharu Świata. Tak więc pozostali, aby dostać się do konkursu, w kwalifikacjach muszą znaleźć się pośród trzydziestu pięciu najlepszych. Ci, którym to się uda, w konkursie będą skakać z numerami startowymi( wyznaczającymi kolejność oddawania skoków) odwrotnymi niż miejsce zajęte w kwalifikacjach- zawodnik, który zajął w nich ostatnie miejsce otrzyma numer 1 natomiast ich zwycięzca- 35. Sytuacja jest podobna w przypadku wspomnianych już zawodników z pierwszej piętnastki- skoczek, który w rankingu plasuje się obecnie na 15 miejscu będzie skakał jako 36, natomiast jego lider jako ostatni.
Najpóźniej dwie godziny przed konkursem publikowana jest lista jego uczestników. Tuż przed nim odbywa się nieobowiązkowa dla zawodników seria próbna, będąca ostatnim sprawdzianem formy zawodników. Jest ona odwoływana niezwykle rzadko i to tylko wtedy gdy poprzedniego dnia rozegrano co najmniej jedną serię treningową.
W czasie zawodów nazwiska i wyniki odczytuje dla publiczności spiker. Te same informacje znajdują się na elektronicznej tablicy.
Zawodnik musi być na starcie na czas. Spóźnienie oznacza dyskwalifikację, która może być odwołana tylko w szczególnych przypadkach. Przygotowanie do skoku składa się z trzech faz, których początek i koniec wyznacza sygnalizacja świetlna i dźwiękowa: dzwonek, trzykolorowe światła i zegar.
Gdy pali się czerwone światło skoczek ma czas na przygotowanie, czyli po prostu zakłada narty. Żółte światło wyznacza moment kiedy można już zająć miejsce na belce. Palenie się zielonego światła to jedyny czas na wystartowanie. W tym okresie trener skoczka stara się wybrać najlepszy moment do startu i zwykle za pomocą chorągiewki daje mu znak.
Dystans jest mierzony z dokładnością do 0, 5 metra od progu do punktu lądowania na zeskoku. Lądowanie jest uważane za kompletne gdy co najmniej jedna narta wejdzie w pełny kontakt z podłożem. Punkt lądowania jest wyznaczany dokładnie w miejscu gdzie stopy skoczka dotykają powierzchni- jeśli skoczek wykonuje telemark, dokładnie pośrodku między nimi a w przypadku upadku, tam gdzie jakaś część ciała dotknie ziemi jako pierwsza.
Aby otrzymać najwyższą notę za styl- 20 punktów, należy perfekcyjnie wykonać takie fazy skoku jak lot i lądowanie. Sędziowie( 5- w tym tylko jeden ze związku organizującego konkurs) biorą pod uwagę precyzję, timing, stabilność oraz swoje ogólne wrażenia. Punkty odejmują jeśli skoczek nie spełni takich kryteriów jak aktywne korzystanie z nacisku powietrza, optymalne, stabilne i symetryczne ułożenie ciała, wyprostowanie nóg, wykonanie telemarku przy lądowaniu. I tak za błędy przy lądowaniu skoczek traci maksymalnie 5 punktów( sam brak telemarku to strata 2 punktów), natomiast upadek przed linią bezpieczeństwa kosztuje zawodnika stratę aż 7 punktów.

Na dojeździe lub u wyjścia skoczni na skoczka czeka urzędnik, którzy sprawdza czy jego narty maja odpowiednią długość oraz czy wiązania znajdują się w wymaganym miejscu.
Nad bezpieczeństwem, którego wymogi są głównym czynnikiem branym pod uwagę w podejmowaniu wszelkich decyzji przez organizatorów konkursu, nieustannie czuwają wszyscy urzędnicy. I tak jeśli skoczek osiągnie 95% odległości zwanej dystansem sędziowskim( znajdującym się kilka lub kilkanaście metrów za punktem K), sędziowie są zobowiązani zebrać się, by podjąć decyzję czy kontynuować rundę i nadal puszczać skoczków z tej samej bramki, czy też przerwać serię i skrócić rozbieg. Zmiana jego długości w trakcie trwania serii, co zawsze łączy się z jej zatrzymaniem( gdyż wszyscy skoczkowie w jednej serii konkursowej musza skakać z tej samej bramki), może być spowodowana oddawaniem przez zawodników nie tylko zbyt długich, ale i zbyt krótkich skoków, które znacznie odstają od możliwości technicznych skoczni i czynią konkurs mało atrakcyjnym.

W finałowej serii skakać będzie trzydziestu najlepszych zawodników z pierwszej serii. Najpierw jednak odbywa się 15- minutowa przerwa. Jeśli z jakiś powodów( np. złych warunków pogodowych) druga seria nie może zostać rozegrana na końcową klasyfikację konkursu stanowią rezultaty uzyskane w pierwszej rundzie.
Skoczkowie którzy znaleźli się w serii finałowej choć startują w odwrotnej kolejności niż miejsca jakie zajmowali po pierwszej, posiadają takie same numery. Po konkursu mają 15 minut na składanie protestów. Po tym czasie następuje publikacja oficjalnych rezultatów, a następnie oficjalna uroczystość wręczenia nagród, w której bierze udział szóstka najlepszych w odbytym konkursie skoczków.

[strona=3]

Warto wiedzieć że:

- jeśli zawodnik w trakcie sezonu zmienia zajmujący się nim związek narciarski automatycznie traci wszystkie zdobyte wcześniej w pucharze świata punkty;
- zawodnik, który zajął miejsce na podium, a nie przedstawiając żadnego wytłumaczenia nie zjawił się na ceremonii wręczenia nagród traci wywalczone w konkursie punkty( jak i nagrody pieniężne). W wyjątkowych sytuacjach może być reprezentowany przez innego członka jego drużyny, lecz ta osoba nie ma prawa stawać na podium.
- Międzynarodowa Federacja Narciarska ze względów bezpieczeństwa nie przyznaje nagród za bicie rekordów
- sędzia oceniający styl musi mieć co najmniej 45 lat, lecz nie więcej niż 60
- dystans mierzony przez ludzi oraz punkty przyznawane za styl to tzw. „subiektywne stwierdzenie faktów. Jakiekolwiek protesty ich dotyczące nie są uwzględniane( wyjątek: w przypadku oczywistego błędu sędziów narodowy związek narciarski może najpóźniej miesiąc po wydarzeniu złożyć protest w radzie FIS- u i zaproponować anulowanie konkursu)
- zawodnik, który w kwalifikacjach( jak i pierwszej serii konkursowej) osiągnął 90% maksymalnej odległości osiągnęli skoczkowie, którzy zakwalifikowali się do konkursu( do drugiej rundy), lecz upadł, ma prawo uczestnictwa w konkursie( drugiej serii) jako dodatkowa osoba do 50- tki( 30- tki)
- W przypadku remisu, kiedy dwaj skoczkowie zajmują w konkursie taką samą pozycję( zdobywają w identyczną ilość punktów), następna jest anulowana.
- w sytuacji, kiedy nie ma wystarczającej ilości przedskoczków, jury ich zadaniami może obarczyć skoczków biorących udział w konkursie
- delegat techniczny w danych zawodach nie może być obywatelem kraju, którego związek narciarski te zawody organizuje.